اتصال کوتاه

.

.

چندی پیش مجبور شدم با عجله تعدادی آی.سی. رگولاتور ولتاژ متغیر LM317 بخرم. بنا به مثلی که از قدیم گفته‌اند: «عجله کار شیطان است»، با کارکرد نادرست آی.سی.ها روبرو شدم. پنج روز وقت من تلف شد تا بفهمم که این محصولات جعلی و غیرقابل‌استفاده هستند و علاوه بر وقتی که تلف شد، پول خرید آن‌ها هم از کفم رفت! همین موضوع انگیزه‌ای شد تا یک آزمایشگر ساده برای تست این مدارهای مجتمع بسازم. 
با وجود این که این مدار آزمایشگر بسیار ساده است و هیچ تنظیم و کالیبراسیونی نیاز ندارد، اما آزمایش خوبی روی آی.سی.های تنظیم‌کننده‌ی ولتاژ قابل‌تنظیم LM317  انجام می‌دهد.
وجود کلید2 که از نوع «دو راهه دو پل» (DPDT) می باشد، برای انتخاب این است که پایه‌ی تنظیم ولتاژ (ADJ) آی.سی. یا به صورت مستقیم به زمین وصل شود و یا از طریق مقاومت 1.

هنگام اتصال مستقیم به زمین، ولتاژ خروجی رگولاتور باید در پایین‌ترین سطح ولتاژ خروجی، یعنی در حدود 1/2 ولت، باشد و هنگام اتصال از طریق مقاومت 1 بالاترین سطح ولتاژ (در حدود 7/5 ولت برای ورودی 9 ولت) را داشته باشد.

در مرحله‌ی بعد، از آی.سی. تقویت‌کننده عملیاتی 741 برای مقایسه خروجی با سطح ولتاژ از پیش تعیین‌شده استفاده شده است.

.

.
هنگامی که کلید2 در موقعیت "1" قرار دارد، پایه‌ی تنظیم آی.سی. رگولاتورِ زیرِ تست به زمین وصل می‌شود و ورودی وارونگر 741 به مقاومت4 وصل می‌شود. نسبت انتخاب شده برای مقدار اهمی مقاومت‌های 3 و 4 طوری است که ولتاژی حدود 1/37 ولت را به ورودی وارونگر 741 می‌دهد. این ولتاژ با ولتاژ خروجی از آی.سی. تنظیم‌کننده‌ی ولتاژ مقایسه می‌شود. در این حالت، چون ولتاژ اخیر در حدود 1/2 ولت است، که کمتر از 1/37 ولت می‌باشد، از این رو خروجی 741 صفر می‌گردد و دیود نوری سبز روشن می‌شود. اگر به هر دلیلی ولتاژ خروجی آی.سی. تنظیم‌کننده‌ی ولتاژ بیش از 1/37 ولت باشد، خروجی 741 بالا می‌رود و دیود نوری قرمز روشن می شود و این نشانگر نقص در عملکرد آی.سی. رگولاتور است.
هنگامی که کلید2 در وضعیت "2" قرار داده می‌شود، پایه‌ی تنظیم آی.سی.ِ تحت آزمایش به  مقاومت1 وصل می‌گردد و ورودی وارونگر 741 به مقاومت6 وصل می‌شود. در این حالت، تقسیم‌کننده‌ی ولتاژ شامل مقاومت های 3 و 5 وارد مدار می‌شوند و ولتاژی در حدود 8/1 ولت را به ورودی وارونگر 741 می‌دهند که با ولتاژ خروجی از آی.سی. تنظیم‌کننده‌ی ولتاژ مقایسه می‌شود. در این حالت، خروجی رگولاتور باید در حدود 7/5 ولت باشد که کم‌تر از 8/1 ولت است. از این رو خروجی 741 صفر خواهد شد و دیود نوری سبز روشن می‌شود. اما اگر به دلایلی ولتاژ خروجی تنظیم‌کننده‌ی ولتاژ بیش از 8/1 ولت باشد، ولتاژ خروجی 741 بالا می‌رود و دیود نوری قرمز روشن می‌شود، که این بار هم روشن شدن چراغ قرمز نشانگر نقص عملکرد آی.سی. رگولاتور است.
اگر در طول آزمایش هیچ کدام از دیودهای نوری روشن نشوند، نشان دهنده ی آن است که پایه‌های ​​ورودی و تنظیم ولتاژ  در آی.سی. زیر تست با هم اتصال کوتاه دارند، زیرا ولتاژ زوی خط مثبت 9 ولت از طریق پایه‌ی تنظیم ولتاژ به زمین متصل می‌شود.
برای ثابت نگه‌داشتن آی.سی. تنظیم‌کننده‌ی ولتاژ در طول آزمایش، بدون این که مجبور به لحیم کردن پایه‌های آن شویم، می‌توان از یک سوکت آی.سی. کوچک، مثلاً از نوع 8 پین، یا هر نوع ترمینال با 3 اتصال فنری یا پیچی استفاده کرد.

مدار بسیار ساده است و خود مدار فاقد تثبیت کننده‌ی ولتاژ تغذیه است. پس لازم است که هنگام کار با دستگاه از باتری نو که واقعاً 9 ولت خروجی داشته باشد، استفاده گردد.

چون این مدار کاربرد دایمی ندارد، نیازی به طراحی فیبر مدار چاپی برای آن نیست و آن را در موقع لزوم به سادگی روی «بِرِدبورد» می‌بندیم.

.

.

مطالب مرتبط:

منبع تغذیه از (تقریباً) صفر تا 30 ولت، تا 20 آمپر (و بیشتر)
.

.

آخرین به روز رسانی:

1400/02/09: افزودن راهنمای پایه‌های آی.سی. 741 به متن

.

.

.