اتصال کوتاه

.

.

مدت زیادی است که دیگر نمی‌توان، در کار و تفریح با الکترونیک، فن‌آوری نصب‌سطحی را نادیده گرفت. با وجود این که افزاره‌های سیم‌دار و پایه‌دار هنوز وجود دارند، اما امروزه بسیارند افزاره‌هایی که فقط و فقط به صورت اس.ام.دی. روانه‌ی بازار می‌گردند. این موضوع دوستداران الکترونیک را مجبور می‌کند عملاً با فوت و فن کارکردن و به ویژه با لحیم‌کاری این افزاره‌ها آشنا شوند.

از میان روش‌هایی که برای لحیم‌کاری افزاره‌های‌نصب‌سطحی وجود دارند، لحیم‌کاری با خمیر قلع یکی از پرکاربردترین آن‌ها است. از خمیر لحیم‌کاری نه تنها برای مونتاژ خودکار و ماشینی مدارهای الکترونیک، بلکه همچنین در مونتاژ دستی افزاره‌های نصب‌سطحی استفاده می‌شود.

در این نوشتار تلاش شده تا به کمک یک سری عکس، روش لحیم‌کاری با هویه‌ی هوای‌داغ و خمیر لحیم‌کاری نشان داده شود. به عنوان نمونه‌ی آموزشی، یک افزاره‌ی سه پایه انتخاب شده است که باید بر روی یک «فیبر تبدیل اس.ام.دی. به پایه‌دار» لحیم شود. در تصویر زیر «فیبر تبدیل SOT23» ملاحظه می‌شود.

.

.

گام نخست، دادن خمیر قلع به سطوح اتصال (پَدها) است. برای مصرف در کارهای کوچک و تعمیرات، خمیر قلع در سرنگ‌های ظریف عرضه می‌شوند که به کمک آن‌ها می توان خمیر را به مقدار بسیار کم بر محل مورد نظر تزریق کرد. در این مرحله، کیفیت خمیر لحیم کاری نیز نقش مهمی بازی می‌کند. استفاده از مقدار بسیار اندکی از خمیر قلع برای لحیم‌کردن پایه‌های کوچک افزاره کفایت خواهد کرد. دقت شود که به همه‌ی سطوح اتصال مقدار یکسانی خمیر داده شود. این موضوع سبب می‌شود که نتیجه‌ی کار زیباتر و حرفه‌ای‌تر به چشم برسد.

.

.

مقدار خمیری که در این تصویر دیده می‌شود، بیش‌ترین مقداری است که برای این کاربرد می‌توان مصرف نمود و صرفاً برای تصویربرداری بهتر به فیبر داده شده، و الا در کاربردهای روزمره، کمتر از این مقدار مصرف می‌گردد.

پس از دادن خمیر به فیبر، می‌توان کل فیبر را اندکی گرم کرد. از این طریق، خمیر روان‌تر می‌شود و خودش را بهتر روی پد رها می‌کند. این مرحله نباید زیاد به طول انجامد، در غیر این صورت خمیر قلع خشک می‌شود و در جریان نصب افزاره مشکلاتی بروز خواهد کرد.

.

.

حالا می‌توان افزاره را با پنس نوک‌باریکی از ماده‌ی غیرمغناتیسی گرفت و آن را با کمی فشار درون قطره‌ی خمیر قلع روی محل‌های اتصال بر فیبر قرار داد.

.

.

پس از استقرار افزاره بر روی فیبر، می‌توان لحیم‌کاری آن را آغاز کرد. با وجود این که می‌توان از یک هویه‌ی معمولی برای لحیم‌کاری استفاده نمود، اما راه دیگری هم برای این کار وجود دارد که نتیجه‌ی بسیار تمیزی به دست می‌دهد: لحیم‌کاری با «هویه‌ی هوای داغ». نگارنده، خود از یک هویه‌ی هوای داغ گازی از نوع Weller Pyropen Junior که یک مولد هوای داغ کاتالیزور‌دار است، استفاده می‌کند. این وسیله، جریان باریکی از هوای داغ ایجاد می‌کند. کافیست نوک این هویه را بالای محل لحیم‌کاری به صورت نوسان و رفت و برگشت تکان داده و همه جای این محل را به صورت یکسان گرم کرد. با رسیدن دما به مقداری معین،  خمیر قلع روی همه‌ی پدها به یک باره ذوب می‌شود و با خود افزاره را به وسط محل لحیم‌کاری هدایت و بر آن نقطه تنظیم می‌کند.

.

.

با کمی تمرین می‌توان با این روش لحیم‌کاری‌های خیلی خوب و تمیزی انجام داد. با همین روال که در بالا دیده شد، می‌توان خازن‌ها، مقاومت‌ها، مدارهای مجتمع و هر افزاره‌ی دیگری را نیز به صورت نصب‌سطحی لحیم کرد. نگارنده، خود، با این روش به صورتی مطمئن افزاره‌هایی با کوچکی 0603 را به خوبی لحیم کرده است.

.

.

مطالب مرتبط:

لحیم‌کاری افزاره‌های نصب سطحی (SMD): چند نکته در مورد خمیر قلع

شکل ساختمانی قطعات نصب سطحی (اس.ام.دی.)

آشنایی با قطعات نصب سطحی از نوع MELF

لحیم کاری قطعات نصب سطحی "اس.ام.دی"

ماشین دستی برای دادن خمیر قلع بر روی فیبر مدار چاپی

یک روش ساده برای ساختن خمیر قلع در خانه

.

.

.