اتصال کوتاه

.

.

کارت تایید تماس رادیوییِ شنیدگر موج کوتاه SWL QSL Card

تاریخچه

در روزهای آغازین رادیوآماتوری، بی‌سیم‌چی‌های آماتوری که علایمی ارسال می‌کردند، از رسیدن هر «گزارش‌دریافت»ی که شنیدگر موج کوتاهی برای آنان می‌فرستاد بسیار شادمان می‌شدند. در آن زمان‌ها که با عصر ما 60 و 70 سال فاصله‌ی زمانی و البته فاصله‌ی فن‌آورانه و تکنولوژیکی داشت، آماتورهای تازه‌کار ابتدا خودشان برای خودشان یک گیرنده‌ی رادیو می‌ساختند و با این دستگاه‌های دست‌ساز به آنهایی گوش‌می‌سپردند که آنها هم با دستگاه‌های فرستنده و گیرنده‌ای که خودشان ساخته بودند، به اولین تلاش‌های مخابراتی خود دست زده بودند. چون در این دستگاه‌ها نمی‌شد فرکانس کار را دقیق و ثابت نگه داشت، واقعاً می‌بایست بخت و اقبال در کار می‌آمد تا کسی در جایی صدای یک رادیوآماتور را بشنود.

به این ترتیب، در دوران اولیه‌ی رادیوآماتوری گزارش‌های شنیدگران موج کوتاه بسیار دقیق و جامع و با جزییات نوشته می‌شدند و در بسیاری موارد گزارشِ شِنَوِش ایستگاه رادیوآماتوری در پشت یک «کارت‌پستال» نگاشته می‌شد. چنین کارت‌هایی را نزد بعضی از رادیوآماتورهای پیش‌کسوت و در موزه‌های رادیوآماتوری و مخابراتی جهان می‌توان دید و سبک و سیاق گزارش‌نویسی در گذشته‌های دور را تماشا کرد. «کارت‌های تایید‌تماس» امروزین از همین کارت‌های اولیه سرچشمه گرفته‌اند.

.

شناسه‌ی شنیدگر موج کوتاه

حتی امروز نیز فعالیت به شکل شنیدگر موج کوتاه برای بسیاری از مبتدیان و تازه‌کاران و رادیوآماتورهای "آنتن شکسته" یک سرگرمی بسیار محبوب است. انجمن مردم‌نهاد «باشگاه رادیوآماتوری آلمان (DARC)» با اعطای «شناسه‌ی‌DE» (DE = Deutsche Empfangsstation) که به فارسی به معنای «شناسه‌ی ایستگاه گیرنده‌ی آلمانی» است، به اعضای خود، این فعالیت را به شدت تشویق می‌کند. به همین شکل، باشگاه‌های رادیوآماتوری خارجی (غیرآلمانی) نیر «شناسه‌ی شنیدگر موج کوتاه» برای اعضای خود صادر می‌کنند. با این شناسه‌های شنیدگری موج کوتاه که در جهان شناخته ‌شده هستند، همه‌ی ایستگاه‌های شنیدگری موج کوتاه می‌توانند هموند مراکز بین‌المللی مدیریت و توزیع کارت‌های تایید تماس شوند.

پس از گذراندن آزمون‌DE در اتحادیه‌ی منطقه‌ایِ باشگاه رادیوآماتوری آلمان، هر شنیدگر موج کوتاه می تواند یک شناسه‌‌ی‌DE دلخواه را پیشنهاد دهد که، اگر تا پیش از آن به متقاضی دیگری اعطا نشده باشد، برای او صادر خواهد شد. رادیوآماتورهای دارنده‌ی مجوز معتبر رادیوآماتوری، بدون گذراندن آزمون می‌توانند تقاضای صدور شناسه‌ی‌DE کنند. فرد متقاضی می‌تواند، به عنوان مثال، حروف اول نام و نام خانوادگی و محل زندگی خود یا هر ترکیب الفبایی دیگری را برای سه حرف آخر شناسه‌ی DE خود انتخاب کند. هر شناسه‌ی‌DE هم، مانند علامت‌خطاب رادیوآماتورهای دارنده‌ی مجوز معتبر رادیوآماتوری، در جهان یگانه است. نمونه‌هایی از شناسه‌ی‌DE که در آنها حروف نام کوچک دارنده‌ی آنها انتخاب شده عبارتند از: DE1UWE, DE2TOM, DE3MIK, DE5PIA, DE7PET و یا با واژه‌ها: DE1SSB, DE4SWL, DE8DIG, DE1XYL, DE1EDV... .

شناسه‌ی‌DE با یک رقم صفر در وسط مانند DE0MEG یا DE0AAA مربوط به «قهرمانان دریافت رادیویی آلمان» هستند که به اختصار به آنها DEM گفته می‌شود. بر اساس مستندات مبنی بر دریافت تعداد معینی گزارش شنیدگر موج کوتاه، باشگاه رادیوآماتوری آلمان این عنوان را به هموندان خود اعطا می‌کند. شناسه‌های‌DE ای که پس از صفر و به عنوان اولین حرف الفبای پس از صفر یک حرف «کیو» (Q) داشته باشند، معرف «ایستگاه‌های آموزشیِ شنیدگری موج کوتاه» هستند (ایستگاه‌های باشگاهی).

.

گیرنده‌ها و آنتن‌های شنیدگری موج کوتاه

امروزه ایستگاه‌هایDE هم دارای دستگاه‌های دست‌ساز و هم گیرنده‌های عالی کارخانه‌ساز هستند. شنیدگران موج کوتاه با این دستگاه‌ها می‌توانند به عنوان مثال فرکانس‌های در حد مگاهرتز را روی نمایشگرهای دیجیتالی تا سه رقم بعد از اعشار بخوانند. چنین دستگاه‌هایی به کاربر اجازه‌ی دریافت همه‌ی علایم ارسال شده از هر فرستنده‌ای و با هر ترتیب کاری و با هر پهنای باندی را روی تمام باندهای رادیوآماتوری موج کوتاه می‌دهند. این‌ها همه‌ی توانایی‌های این دستگاه‌ها نیستند و از قابلیت‌های فنی دیگری نیز برخوردار می‌باشند. دیده شده که برخی از شنیدگران موج کوتاه گیرنده‌هایی به مراتب بهتر از همقطاران رادیوآماتور خود داشته‌اند.

ایستگاه‌های‌DE گزارش دریافت‌های خود را تنها برای رادیوآماتورهایی می‌فرستند که مجوز معتبر رادیوآماتوری داشته باشند. دریافت علایم از فرستنده‌ی کم‌توان یک رادیوآماتور از یک جای دوردست، بسیار سخت‌تر از گرفتن سیگنال یک ایستگاه رادیویی موج کوتاه است که گاه با توانی برابر چندین کیلووات امواج خود را منتشر می‌کند. اما، شنیدن این برنامه‌های رادیویی هم خالی از لطف نیست و دوستداران زیادی دارد و از این راه اخبار و اطلاعاتی را از همه‌ی جهان دریافت می‌کنند. به این دلیل، بسیاری از رادیوهای گیرنده‌ی جدید توانایی دریافت به صورت پیوسته در باندی وسیع از موج بلند تا آخرین مرزهای موج کوتاه در 30 مگاهرتز را دارند.

با گیرنده‌های حساس و قوی امروزی، می‌توان با حتی یک قطعه سیم کوتاه که در داخل اتاق ایستانده شده، و یا با یک آنتن شامل سیم درازی که از پنجره به بیرون فرستاده و سر دیگر آن به درختی یا دیواری بسته شده، و یا با یک آنتن دایپل ساده، نتایج خوبی در دریافت سیگنال‌های موج کوتاه داشت. بسیاری از شنیدگران موج کوتاه، برای به دست آوردن بهترین قدرت دریافت، خودشان یک آنتن خاص می‌سازند که یا یک آنتن «صفحه ی زمین» (منتشرکننده‌ی همه‌جهته) و یا یک آنتن تشعشعی (آنتن جهت‌دارBeam) است.

.

گزارش شنیدگری موج کوتاه

هنگام گوش‌سپردن به باندهای رادیوآماتوری مواردی پیش می‌آید که علامت‌های خطاب هر دو طرف ارتباط رادیوآماتوری به روشنی قابل شنیدن هستند. هر گزارش دریافت، پیش از هر چیز، از یک علامت خطاب که به درستی شنیده شده، تشکیل می‌شود. در پی آن تاریخ، ساعت به وقت جهانی (UTC = Universal Time Coordinated)، فرکانس، نوع عملکرد رادیویی، گزارش کیفیت سیگنال و علامت‌خطاب طرف مقابلِ تماس داده می‌شود. علاوه بر این، کارت‌های تایید تماس شنیدگریِ موج کوتاه باید در این مورد هم اطلاعاتی به دست دهند، مانند این که شنیدگر از چه نوع گیرنده و آنتنی برای دریافت استفاده به عمل آورده است. بسیاری از شنیدگران موج کوتاه گزارش‌های خود را با داده‌های بیش‌تری در خصوص وضعیت «هواشناسی رادیویی» و موقعیت محلی خود تکمیل می‌کنند. شنیدگران موج کوتاه، پس از دریافت یک ایستگاه رادیوآماتوری، با دقت «گزارش‌دریافت» خود را می نویسند و فرم آن را پر می‌کنند  و پس از آن می‌توانند کارت‌های تایید تماس را به واسطه‌ی بخش «مدیریت‌توزیعِ‌QSL» در باشگاه رادیوآماتوری آلمان به هر رادیوآماتوری در هر جای جهان به رایگان پست کنند. این شکل مدیریت باشگاه بر روی امر تبادل کارت‌های تایید تماس سرویس بسیار مهمی برای اعضای باشگاه رادیوآماتوری آلمان است. کارت‌های تایید تماس در اتحادیه‌های محلیِ رادیوآماتوری، که بر حسب پیش‌شماره‌ی الفبایی محل مرتب شده‌اند، به مدیریت QSL محلی تحویل می‌شود و از آنجا به مرکز باشگاه ارسال می‌گردد. به همین ترتیب کارت‌های تایید تماس پس از چند هفته یا چند ماه (خارج از کشور) به مبداء بازگردانده می‌شوند.

.

ریخت کارت‌های تایید تماس شنیدگری موج کوتاه

کارت‌های تایید‌تماس باید مطابق توصیه‌ی باشگاه رادیوآماتوری آلمان و اتحادیه‌ی جهانی رادیوآماتوری (IARU = International Amateur Radio Union) دارای قطع 9 × 14 سانتی‌متر از کاغذ ضخیم 170 تا 220 گرمی (گرم بر مترمربع) باشند. در کل، باید گفت که این کارت‌ها نباید کوچک‌تر از 8/5 × 13/5 سانتی‌متر و بزرگ‌تر از اندازه‌ی کارت‌پستال معمولی (10/5 × 15 سانتی متر) باشند.

سمتِ روییِ کارت تایید تماس، در واقع کارت‌ویزیت فرستنده‌ی آن است و می‌تواند هر ترکیب دلخواهی را داشته باشد. در این رویِ کارت است که خیلی بزرگ شناسه‌ی DE، علامت باشگاه، ویژگی‌های دیگر باشگاه و البته پیش از همه، نشانی کامل پستی صاحب کارت نگاشته می‌شود. بارها شده که یک رادیوآماتور مجوزدار می‌خواسته یک گزارش خوب شنیدگری موج کوتاه را مستقیم با پست پاسخ دهد، اما هیچ نشانی پستی‌ای بر روی کارت وجود نداشته است! ایستگاه‌های دارای نشانه‌ی‌DE، به علاوه، «رقم شناسایی DOK» خود را نیز، که «رقم شناسایی اتحادیه‌ی محلی- استانی» است، همراه با رقم 14 برای ناحیه‌ی (زون) WAZ یا ناحیه‌ی‌CQ و رقم 28 برای ناحیه‌ی (زون) ITU و همچنین موقعیت‌یاب بین‌المللی (International Locator) را نیز اضافه می‌کنند.

.

.

این موردِ آخرین را می‌توان در بیش‌تر موارد از اتحادیه‌های محلی باشگاه رادیوآماتوری آلمان پرسید و یا آنها را در کارت‌های موقعیت‌یاب این باشگاه جستجو و استخراج کرد. به جز آن چه تا اینجا گفته شد، بر روی کارت می‌توان عکس‌هایی از ایستگاه، از سرزمین شنیدگر و از بیرق و پرچم شنیدگرها یا نشانه‌های زینتی دیگری از این دست را کار کرد.

کارت‌های شنیدگری موج کوتاهی که خوب و زیبا طراحی شده و بادقت و کامل پر شده‌اند، به طور معمول با کمال میل پاسخ داده می‌شوند. فرستندگان این کارت‌ها بخت بلند و روشنی در دریافت تقدیرنامه‌های قهرمانی در شنیدگری دارند.

.

کارت‌های تایید‌تماس شنیدگران موج کوتاه

نمونه‌ای از یک کارت تایید تماس شنیدگر موج کوتاه در زیر دیده می‌شود.

.

.

شنیدگرهای موج کوتاه اصولاً باید علامت‌خطاب ایستگاهی را هم که طرف تماس ایستگاهِ شنیده شده بوده است (ایستگاه QSO)، بر روی کارت‌های تایید‌تماس خود بدهند. تنها از این طریق است که گیرنده می‌تواند گزارش شنیدگر را با تقویم روزانه‌ی تماس‌های خود مطابقت دهد.

.

(بخش بعدی)

.

.

مطالب مرتبط:

آگاهی‌هایی در مورد «شنیدگرانِ موج کوتاه» یا «اس.دبلیو.ال.»ی‌ها – بخش 1

.

.

.